روغن ارده کنجد

استفاده از روغن ارده کنجد برای درمان و پیشگیری بیماری‌ها از دوران آشوریان در ایران رواج داشته است. ایرانیان به واسطه شناخت روغن کنجد از آن برای درمان بیماری به صورت پماد، دارو و نیز به عنوان یکی از مواد غذایی استفاده می‌کردند. البته امروزه بسیاری به دنبال خواص روغن کنجد هستند که باید توجه ویژه‌ای داشته باشند. به این دلیل که در روغن به دست آمده از کنجد و ارده کنجد تفاوت‌هایی است که خواص متفاوتی را در هر کدام ایجاد می‌کند.

روغن ارده کنجد به واسطه خاصیت چربی غیراشباع آن و نیز وجود ویتامین‌های گروه E ،K و غنی بودن از آنتی‌اکسیدان برای پوست صورت بسیار مفید است. وجود اسید چرب امگا 6 نیز روغن ارده کنجد را از لحاظ درمانی مورد توجه متخصصین طب سنتی قرار داده است.

مهم ترین خواص

بهبود دیابت نوع دو

روغن ارده کنجد برای افراد مبتلا به دیابت به واسطه وجود عنصر منیزیم در این محصول بسیار مفید است و می‌تواند اثر بخشی داروی اصلی کنترل دیابت نوع دو یعنی گلی بن کلامید را بهبود دهد.

بهداشت دهان و دندان

در طب سنتی از انواع روغن‌ها برای مراقبت از دندان، بهداشت دهان و دندان و سلامتی لثه‌ها استفاده می‌شود. استفاده از روغن ارده کنجد به واسطه از بین بردن باکترهای آلوده‌کننده محیط دهان می تواند به عنوان دهان‌شویه به صورت روزانه مورد استفاده قرار گیرد. استفاده از این روغن برای سفید کردن بیشتر دندان‌ها نیز کاربرد دارد.

جلوگیری از سکته قلبی

یکی از بیماری‌های شایع در کشور ما بروز بیماری قلبی است. در بین بیماری‌های قلبی شایع بروز تصلب شرائین از بیماری‌های حاد و خطرناکی است که در صورت عدم معالجه باعث پیدایش سکته قلبی و مرگ افراد می‌شود. روغن ارده کنجد به واسطه وجود ماده آنتی‌اکسیدان بسیار قوی به نام سس‌آمول می‌تواند در سطح موثری از پدید آمدن این بیماری شایع و خطرناک در افراد جلوگیری کند.

کاهش خطر ابتلا به سرطان روده

تحقیقات علمی معتبر خواص روغن ارده کنجد را به واسطه وجود عنصر منیزیم و خاصیت آنتی‌اکسیدانی در کنترل و بهبود انواع سرطان روده به اثبات رسانیده است. مصرف منظم و مداوم روغن ارده کنجد می‌تواند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را تا بیش از 10درصد کاهش دهد.

درمان پوکی استخوان

غنی بودن روغن ارده کنجد از عناصر معدنی روی و کلسیم عامل مهمی در تقویت سیستم اسکلت‌بندی و استخوانی بدن دارد. در طب سنتی از این روغن برای درمان بیماری‌های استخوانی به ویژه برای درمان پوکی استخوان استفاده می‌شود.

درمان رفلکس معده

یکی از شایع‌ترین بیماری‌های گوارشی در جامعه ایرانی بیماری رفلکس معده یا بازگشت اسید معده است. این بیماری به دلایل متعدد بسیاری از افراد را گرفتار می‌کند. استفاده مداوم و منظم از روغن ارده کنجد می‌تواند در کنترل و درمان این بیماری موثر باشد.

تقویت مفاصل

حضور عنصر مس در ترکیبات روغن ارده کنجد به آن خاصیت ضدالتهابی قوی داده است. در نتیجه این روغن برای درمان دردهای موضعی به صورت ضماد یا مرهم در طب سنتی اسلامی استفاده می‌شود. همچنین مس موجود در آن موجب تقویت مفاصل خواهد شد.

بهبود آسم، تنگی نفس و گلودرد

بیماری تنفسی شایع در ایران آسم و تنگی نفس است. روغن ارده کنجد به واسطه وجود منیزیم در ترکیب خود می‌تواند از اسپاسم مجاری تنفسی در سطح قابل توجهی جلوگیری نماید.
خاصیت ضد باکتریایی این روغن برای درمان بیمارهای باکتریایی شایعی نظیر گلودرد استفاده می‌شود.خاصیت ضد قارچی نیز از خواص روغن ارده کنجد است که از آن برای التیام زخم‌های بدنی و حتی چشمی به صورت ضماد استفاده می‌کنند.

تقویت قوای جسمانی بدن

غنی بودن روغن ارده کنجد سبب شده است که از آن در فعالیت‌های زیاد بدنی به عنوان عامل تقویت کننده استفاده شود. این موضوع می‌تواند مورد توجه ورزشکاران و افرادی که دارای مشاغل سخت بدنی و فیزیکی روزانه هستند قرار گیرد. استفاده از این روغن به همراه خمیر ارده در زمان میل کردن سحری می‌تواند عامل موثری برای تقویت قوای روز‌ه‌داران باشد. استفاده از روغن ارده کنجد برای درمان استرس، یبوست و کاهش قابل توجه چربی بد خون بسیار مفید است. این موضوع در آثار مکتوب و معتبر طب سنتی به اثبات رسیده.

درمان افسردگی

امروزه در بسیاری از مراکز درمانی سنتی از بو درمانی یا آروماتراپی برای درمان و بهبود بیماری‌ها استفاده می‌شود. در کشورهای پیشرفته و خصوصا در اروپا، هتل‌ها و مراکزی با عنوان توریست سلامتی احداث شده‌اند که از آروماتراپی به شکل جدی و موثر استفاده می‌کنند. استفاده از روغن ارده کنجد به صورت آروماتراپی نیز مورد توجه این مراکز است. روغن ارده کنجد به علت داشتن بوی مطبوع در صورت انجام روغن‌گیری صحیح برای ایجاد آرامش و درمان بیماری افسردگی بسیار مفید است.

افزایش گردش خون

این روغن به واسطه وجود مواد ضد باکتریایی و ضد قارچی و نیز خاصیت ضد التهابی برای سم‌زدایی از طریق ماساژ بدن استفاده می‌شود. استفاده از روغن ارده کنجد برای افزایش گردش خون زیر جلدی نیز از دیگر خصوصیات آن است

روغن کنجد در روایات

1. امام صادق(ع) فرموده ‎اند: بهترین خورش‎ها روغن کنجد است کسانی که سن‎شان از 50 سال بگذرد مصرف روغن کنجد موجب نشاط و توانایی آن‎ها خواهد بود.

2. با سند صحیح از امام صادق(ع) نقل شده است که آن‌حضرت فرمود: «هنگامی که پیامبر(ص) سردرد می‌گرفت، روغن کنجد به بینی خود می‌چکاند» (کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج 6، ص 524)
نقل دیگری هم در مورد این موضوع وجود دارد که سند آن به جهت مجهول بودن افرادی، ضعیف است، از امام صادق(ع) این‌گونه نقل شده که؛ «پیامبر(ص) دوست داشت روغن کنجد در بینی خود بچکاند»(همان)

3. در روایتی ضعیف نقل شده که امام صادق(ع) فرمود: «سه چیز است که خوردن آن، موجب لاغری می‌شود: گل خرما، کُسب و گردو»(حرّ عاملی،  محمد بن حسن‏، وسائل الشیعة، ج 24، ص 433 – 434)
معنای کُسب، عصاره روغن کنجد یا عصاره هر نوع روغن دانسته‌اند.

4. همچنین در روایتی صحیح نقل شده که امام صادق(ع) در پاسخ به پرسش سعید بن یسار که: «اگر مُحرِم دچار زخم یا جوش یا دمل شد، چه کند؟»، فرمود: «بر روی آن بنفشه یا شَیرَج و امثال آن که بو ندارد قرار دهد» ( وسائل الشیعة، ج ‏12، ص 528.) 

منظور از شیرج روغن زلال کنجد است.

تفاوت روغن کنجد و روغن ارده کنجد چیست؟

مقایسه روغن ارده با روغن کنجد

برای به دست آوردن روغن کنجد از روش پرس سرد استفاده می‌شود؛ به این صورت که دانه‌های کنجد را درون دستگاه های روغنگیری ریخته و با تحت فشارقرار دادن دانه های کنجد سبب استخراج روغن می شود، یعنی با یک فرآیند مکانیکی، روغن کنجد از دانه‌ها جدا می‌شود.
در روش روغن ارده ، ابتدا کنجد را شسته ، تفت داده و سپس تبدیل به ارده کنجد کرده و در آخر پس از گذشت مراحلی با دستگاه پرس روغن ارده شما می توانید روغن ارده را استخراج کنید

درباره اینکه خواص کدام یک بیشتر است و کدام یک می‌تواند برای سلامت ما مناسب‌تر باشد. دو باور مختلف وجود دارد، عده‌ای عقیده دارند که روغن کنجد یا همانی که به روش سرد به دست می‌آید بهتر است زیرا تحت هیچ عمل شیمیایی واقع نشده و خواص اولیه دانه‌های کنجد را در خود حفظ کرده است، همچنین روغن کنجدی که به روش سرد به دست می‌آید دارای بوی تند و زننده نیست و در مزه و بوی غذا تغییر خاصی ایجاد نمی کند. ولی مخالفان روغن های کنجد سرد عقیده دارند که روغن‌های کنجد که به این روش تهیه می‌شوند مصارف صنعتی دارند و به درد پخت و پز نمی خورند. همچنین روغن کنجد سرد مستعد این است که فاسد شود.

حال آنکه این عده بر این باورند روغن ارده کنجد بسیار خالص تر است و به دلیل اینکه دانه‌های کنجد کمی بو داده شده‌اند، روغنی که از آن گرفته می‌شود خالص‌تر می‌باشد.

در حال حاضر توسط وزارت بهداشت هیچ اطلاعیه ای مبنی بر مزایا و معایب هر کدام از این روغن ها ذکر نشده است. ما توصیه می‌کنیم از مراکز و کارگاه هایی روغن را تهیه کنید که به استاندارد آن اعتماد دارید همچنین روغن کنجد را در اندازه کم بخرید و تازه مصرف کنید بهر حال این روغن‌های ارگانیک دارای مواد نگهدارنده نیستند و بعد از مدتی فاسد می‌شوند. و همچنین فراموش نکنید که روغن‌های کنجد تنها برای پخت و پر مناسبند و نباید برای سرخ کردن استفاده شوند.